Narodowe Czytanie 2025 Polska kultura nas łączy: Para Prezydencka zaprasza!

„Bądźmy razem” – to wezwanie, które w komunikacie z 29 sierpnia 2025 roku zabrzmiało wyjątkowo mocno. Para Prezydencka ogłosiła tegoroczną lekturę Narodowego Czytania: poezję Jana Kochanowskiego. To nie tylko wybór klasyka. To gest, który pokazuje, że polska literatura ma wciąż niezwykłą moc budowania wspólnoty – od szkolnych ławek, przez miejskie place, po rodzinne domy.

1. Tradycja, która zakorzeniła się w Polsce

Narodowe Czytanie rozpoczęło się w 2012 roku z inicjatywy prezydenta Bronisława Komorowskiego i od tamtej pory stało się jednym z najważniejszych wydarzeń kulturalnych roku. Co roku do wspólnego czytania zapraszają kolejne Pary Prezydenckie. Czytaliśmy już m.in. „Pana Tadeusza”, „Lalkę”, „Balladynę” czy „Kordiana”.

Wydarzenie przerodziło się w kulturalny fenomen – organizowany w setkach miejsc w całej Polsce i poza jej granicami. Biblioteki, szkoły, domy kultury, a nawet polskie parafie za granicą co roku biorą udział, by wspólnie czytać, nagrywać filmy i dzielić się fragmentami literatury.

Dlaczego właśnie Jan Kochanowski?

W 2025 roku Para Prezydencka zdecydowała się na poezję Jana Kochanowskiego – fraszki, pieśni i treny. Wybór nieprzypadkowy.

• Mistrz z Czarnolasu to twórca, który nadał językowi polskiemu formę i rytm.
• Jego fraszki to krótkie, często żartobliwe komentarze do codzienności – idealne do wspólnego, głośnego czytania.
• Pieśni podkreślają wagę życia wspólnotowego, cnót i odpowiedzialności.
• Treny zaś – poruszające cykle żałobne po śmierci ukochanej córki Urszulki – są jednymi z najbardziej przejmujących utworów w historii polskiej literatury.

Jak zauważyła Pierwsza Dama Marta Nawrocka: „W utworach Kochanowskiego odnajdujemy i radość, i smutek, pocieszenie, a także wielką pochwałę życia.”

Prezydent Karol Nawrocki dodał: „Ta poezja towarzyszy Polakom od pokoleń i wciąż potrafi mówić o nas samych językiem, który jest piękny, zrozumiały i wciąż żywy.”

Symbolika hasła „Bądźmy razem”

Choć Narodowe Czytanie to wydarzenie literackie, w praktyce ma ono także wymiar społeczny i obywatelski. Hasło „Bądźmy razem”, które pojawiło się w tegorocznym komunikacie, nabiera szczególnego znaczenia w czasach, gdy polskie życie publiczne często bywa podzielone.

Wspólne czytanie Kochanowskiego to nie tylko obcowanie z literaturą, ale także gest jedności – spotkanie przy słowie, które łączy, a nie dzieli.

Narodowe Czytanie – Dlaczego to ważne dzisiaj?

Można zapytać: „Czy młodych ludzi w 2025 roku interesuje renesansowy poeta?” Odpowiedź brzmi: tak – jeśli pokażemy go w odpowiedni sposób.

• Fraszki Kochanowskiego mogą dziś działać jak memy: krótkie, celne, błyskotliwe.
• Pieśni mogą być pretekstem do rozmów o wspólnocie, wartościach, odpowiedzialności społecznej.
• Treny uczą, że literatura może być terapią i rozmową o żałobie – tematach tak aktualnych dziś, jak 400 lat temu.

To właśnie aktualność Kochanowskiego sprawia, że jego wybór może być strzałem w dziesiątkę – pod warunkiem, że szkoły, biblioteki i media wykorzystają okazję, by przedstawić go w nowoczesny, angażujący sposób.

Narodowe Czytanie a edukacja

Dla szkół i bibliotek akcja to gotowa okazja do integracji i promocji czytelnictwa. Organizatorzy mogą:

• przygotować publiczne czytania z udziałem uczniów, nauczycieli, lokalnych władz;
• zorganizować konkurs na interpretację fraszki – w formie recytacji, filmu czy mema;
• zaprosić lokalnych artystów lub aktorów do wspólnego występu;
• wykorzystać social media – publikując krótkie rolki z czytania na TikToku czy Instagramie.

To pozwala uczynić z Narodowego Czytania wydarzenie międzypokoleniowe, w którym spotykają się seniorzy i dzieci, uczniowie i nauczyciele, politycy i zwykli obywatele.

Polska diaspora też czyta

Co roku w Narodowym Czytaniu biorą udział także Polacy za granicą. Instytuty Polskie, szkoły sobotnie, kluby polonijne w Londynie, Chicago czy Berlinie organizują własne wydarzenia. To nie tylko promocja literatury, ale także utrzymywanie więzi z ojczyzną.

Wybór Kochanowskiego ma tu szczególne znaczenie: jego poezja to kwintesencja polszczyzny, fundament języka. Dla Polaków mieszkających za granicą to sposób na pielęgnowanie językowej tożsamości.

Podsumowanie: literatura jako wspólnota

Narodowe Czytanie 2025 przypomina, że literatura nie jest tylko szkolnym obowiązkiem, ale żywym narzędziem budowania wspólnoty. Wybór Jana Kochanowskiego to zaproszenie, aby zobaczyć w klasyce coś więcej niż daty i biografie.

To okazja, by odkryć, że fraszki to nie tylko „Na zdrowie” znane ze szkoły, ale także błyskotliwe, ironiczne miniatury, które mogą bawić jak współczesne memy. A treny – to dowód, że literatura od wieków pomaga przepracowywać emocje.

„Bądźmy razem” – powtarza Para Prezydencka. 6 września warto odpowiedzieć na to zaproszenie. W parku, w bibliotece, w klasie, w domu. Z książką w ręku. Bo w literaturze – naprawdę możemy spotkać się wszyscy.